p
i e t   v a n   d i e p e n      
     
   
4e delfts dictee
   
 
Datum 12 december 2008
Locatie Dok, Vesteplein 100, Delft
Organisatie Margriet van Bebber (Het Schrijfbedrijf)
Tekst Henk Tetteroo (beste Delftenaar 3e Delfts Dictee, 14 december 2007)
Voorlezer Lian Merkx (STIP-wethouder van o.a. Cultuur)
Jury Theo van der Heijden (neerlandicus)


Koningin
(1) Korfbal

Op sportgebied gooit Delft, landelijk bezien, geen hoge ogen. Korfbalclub Fortuna vormt hierop een eclatante uitzondering. In de jaren tachtig en negentig maakte de vereniging al furore met enkele landskampioenschappen. En in 2003 en 2004 leverden de Delftenaren weer zo’n excellente prestatie, voor zo’n tienduizend liefhebbers in een kokend en kolkend Ahoy(2). Sindsdien bivakkeert de club voortdurend tegen de top aan en blaast ze een geducht partijtje mee in de nationale Korfbal League(3). Delft telt vijf verenigingen. Verder zijn er nog, in volgorde van grootte: Excelsior, DKC, DES en Paal Centraal.


Korfbaltaal verdient apart de aandacht: subtiel Nederlands met een rijke verscheidenheid. Minimannetjes, uit de categorie van de pupillen, heten er al heren en minivrouwtjes al dames. Een paaldame is hier geenszins erotisch en te kort schieten is schieten(4) met te weinig kr
acht zodat de bal de korf niet haalt. Een geruisloze is een treffer die zo zuiver is dat de bal de binnenkant van de korf niet raakt en zuiver is een speler die veel scoort in een wedstrijd. En wist u dat het woord korfbal in tientallen talen terecht is gekomen?

Korfbal is een zuivere en edele sport die dicht bij haar oorsprong is gebleven. Hier kloppen clubharten nog. Hier geen doping en bedrog, zoals bij het wielrennen. Hier geen geldwolverij, doodschoppen en hopeloze hooligans, zoals bij het voetballen. Korfbal is een unieke sport: mensen van beiderlei kunne (5) in één ploeg. Wie de sport neersabelt als gezapig, is geborneerd. En wie zouteloze grappen debiteert over gemengd douchen, verdient een ongezouten reactie: “Quatsch!” (6)

Wie wegens blessureleed genoeg heeft geskeelerd, gerugbyd, gebreakdancet, gejogd, gepolood, gestretcht, gegolft (7), geskateboard of gecrawld, kan de Delftse korfballers klakkeloos na-apen en erover prakkiseren mee te gaan als mannelijke introducé of als vrouwelijke introducee (8), of zich onmiddellijk bij een korfbalvereniging aanmelden als aspirant-lid. 

Noten
(1) Ik had mevrouw Merkx niet goed verstaan en schreef Koning Korfbal. Zij las het dictee aan het eind niet nog eens helemaal voor en ik vond het gênant om te vragen of zij de titel nog eens wilde herhalen. Tot mijn verrassing is Koning echter niet fout gerekend.

(2) Een mevrouw vond dat het Ahoy’ was, met een apostrof. De jury wees dat gedecideerd af, met verwijzing naar de website van Ahoy en het donorprincipe. Maar zij had wel een punt: op de Ahoywebsite staat dat “de basis van het huidige Ahoy in 1950 ligt. Rotterdam had met man en macht gewerkt aan de wederopbouw. De haven was zo goed als voltooid en daarom werd de tentoonstelling ‘Rotterdam Ahoy!’ gehouden. De tentoonstellingshal (...) kreeg de naam: Ahoy’-hal. De apostrof was een restant van het oorspronkelijke uitroepteken. De naam Ahoy doet sowieso vaak stof opwaaien. Sommigen schrijven de naam nog steeds met een apostrof of een uitroepteken, maar ook Ahoi komt soms voor.”
(In het Schiedams Dictee 2006 stond “schip ahoi!”. Ik schreef ahoy, in de war gebracht door de Rotterdamse hal. Maar het is ahoi en de naam van de hal is dus gebaseerd op een spelfout in de naam van de tentoonstelling! PvD)

(3) Auteur Henk Tetteroo vond dit een instinker, je moest weten dat de league zo heet. Uit de context wordt niet (zoals bij Champions League) duidelijk dat het een eigennaam is, het kan ook de soortnaam korfballeague zijn (wat ik had). Het viel me nog mee dat er maar één fout voor gerekend werd, het hadden er ook drie kunnen zijn (twee hoofdletters en een spatie).

(4) Dit vond ik de aardigste. Natuurlijk staat tekortschieten aan elkaar in het Groene Boekje, maar hier was duidelijk een andere (letterlijke) betekenis bedoeld.

(5) De wethouder las: “mensen van beiderlei (korte rust) kunnen in een ploeg”. Dat werd gecorrigeerd door de jury.

(6) Mijn ernstigste fout. Na een dubbele punt moet geen hoofdletter, tenzij hetgeen volgt tussen aanhalingstekens staat, zoals hier. Ik had “quatsch!”.

(7) Gegolft en gegolfd mocht allebei, conform het Groene Boekje. Ik vind het raar dat de vervoeging met een d (zowel in het Groene Boekje als in Van Dale) ook bij golfenstaat (naast golven). Dan geldt m.i. gewoon de kofschipregel. Golfen spreek je toch niet uit als golven?

(8) Mijn derde ‘fout’ naast korfballeague en quatsch. Ik had introducee, met dubbel e en geen accent aigu op de eerste. Maar er stond een vlekje, wat met een beetje kwaaie wil als een punt op de linkerpoot van de u kon worden gezien, zodat het een i leek.
(Commentaar van dicteevriend Edward Vanhove: "Verder vraag ik mij af hoe die jury het eerste beentje van een u als een i kan identificeren. Zelfs al is er een inktvlek gevallen. Men leest dus introdicee. Vraagt men zich dan niet eens af wat dat tweede - geschreven - beentje daar nog staat te doen, met name in een woord als introducee?"

Uitslag
1. Pieter van Diepen, Leiden (3 fouten)
2. Eva Eijsing, Leiderdorp (5 fouten)
3. Jan Riefel, Twello en Els Koets, Delft (7 fouten)

Bijzonderheden
• De oudste deelnemer was 93 jaar, de jongste 12.
• Er deden zeven ‘teams’ mee: Mannen, Vrouwen, 55+’ers, Scholieren, Raadsleden, Pers en Niet-Delftenaren. De beste van elk team kreeg een prijs: een cassette met acht boekjes, Schrijvers over Delft, acht literaire routes.
• Eva Eising kreeg 8 fouten toebedeeld en viel buiten de prijzen. Jan Riefel en Els Koets zouden ex aequo tweede zijn met 7 fouten. Maar Eva bleek achteraf maar 5 fouten te hebben en kreeg alsnog de tweede plaats toegewezen. En een prijs.